Γυάλινες οροφές...για όλες τις γυναίκες που καταρρίπτουν μύθους και στερεότυπα

Γράφει για το ΔΩΡΙΣ Radical, η Μ.Π...

‘’Είστε οι  προδότριες της Σοφίας, το κώλυμα για την Eργατικότητα… Είστε ο παράδεισος του Ανόητου, η Πανούκλα του Σοφού και το Μεγάλο Λάθος της Φύσης.’’
Walter Charleton, 1659
 ‘’Ποιο είναι το πρόβλημά μου με τις γυναίκες. Τρία πράγματα συμβαίνουν όταν βρίσκονται στο εργαστήριο: τις ερωτεύεσαι, σε ερωτεύονται και όταν τις κριτικάρεις κλαίνε.’’Tim Hunt, 2015

4 αιώνες μετά ο νομπελίστας βιοχημικός Tim Hunt μας υπενθυμίζει ότι εξακολουθούμε να ζούμε στο ψέμα της ‘’ισότητας των φύλων’’ και ο σεξισμός καλά κρατεί ακόμη και στους ευγενείς επιστημονικούς κύκλους.

2017 και η κρατική τηλεόραση προβάλλει ένα κοριτσάκι με ταλέντο στα μαθηματικά με τον ανδροκεντρικό τίτλο ‘’ ΚΑΙ ΤΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΑ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ’’.

2017 λοιπόν, όπου κατά το δη λεγόμενον οι γυναίκες βιώνουν όλα τα προνόμια της ισότητας που με κόπο και αγώνες αποκτήθηκαν, επικρατούν στερεοτυπίες και πεποιθήσεις βαθιά ριζωμένες στο πατριαρχικό υποσυνείδητο που εκφράζονται αναίμακτα και με περιπαικτική διάθεση.

Τέτοιες πρακτικές που υποβιβάζουν εκ προοιμίου τη γυναίκα ως ενεργητικό υποκείμενο είναι που δημιουργούν νοοτροπίες αποκλεισμού από τις φυσικές επιστήμες - ή οποιονδήποτε ‘’ανδροκρατούμενο’’ χώρο -  για το γυναικείο φύλο και κατ’ επέκταση αποσιώπηση των προσωπικών τους επιτευγμάτων.

Παραδείγματα συστηματικής εξάλειψης γυναικών  στην ιστορική αφήγηση υπάρχουν πολλά. Το Νόμπελ φυσικής του 1974 δόθηκε στον Μartin Ryle και τον Antony Hewis, συμφοιτητή και επόπτη αντίστοιχα, της Jocelyn Bell Burner για την ανακάλυψή ΤΗΣ των πάλσαρ. Η Chien-Shiung Wu κατέρριψε το νόμο της ομοτιμίας, ωστόσο το αντίστοιχο Νόμπελ δόθηκε στους δύο άντρες βοηθούς της. Η Isabella Karle διαπίστωσε ότι το νόμπελ για την έρευνα που έκανε με τον ,επί 50 χρόνια, άντρα της προοριζόταν για τον ίδιο και έναν γερμανό συνεργάτη του, ενώ το όνομά της δεν αναφέρθηκε πουθενά.

Το φαινόμενο αυτό βέβαια δεν παρατηρείται μόνο σε ατομικό επίπεδο. Το ανδρικό βλέμμα αποκλείει τη γυναικεία συνεισφορά και σαν σύνολο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η τιτλοφόρηση της πρώτης έκδοσης του επιστημονικού περιοδικού ‘’American men of science’’ το 1906. Παρά το πλήθος των γυναικών επιστημόνισσων που εμπεριέχονταν, το όνομα δεν άλλαξε μέχρι τη δεκαετία του ’70.

Η λίστα συνεχίζεται και επεκτείνεται και σε άλλους κλάδους εκτός της επιστήμης. Οι γυναίκες σπάνια θα δεχτούν τα εύσημα για την δουλειά που έκαναν και ακόμη και όταν η δουλειά αυτή αναγνωριστεί θα αμφισβητηθεί από την πλειοψηφία της κοινότητας. Τα σχόλια που θα δεχτεί η γυναίκα επιστήμονας αφορούν συνήθως την εμφάνιση της, τον τρόπο που ανήλθε στη θέση της ή το ότι δεν έχει οικογένεια. Αναχρονιστικά στερεότυπα μιας κοινωνίας που δεν θέλει να δει τη γυναίκα επιτυχημένη και αυτόνομη.

Οι γυναίκες σήμερα βρίσκονται εκεί που πριν μισό αιώνα θεωρούταν αδιανόητο σωστά; Διοικούν επιχειρήσεις, είναι αρχηγοί κρατών, δημιουργούν τέχνη με επιρροή. Παρά τις συνταγματικές κατοχυρώσεις τους ωστόσο, τα στερεότυπα αντέχουν. Και όχι απλά αντέχουν, αλλά πολλές γυναίκες τα εσωτερικεύουν, τα αναπαράγουν και επαναπαύονται στις κεκτημένες ελευθερίες τους θεωρώντας ότι δεν έχουν κάτι άλλο να προσφέρουν. Επομένως δεν μπορούμε να μιλάμε για μια κοινωνία ισότητας και ελευθεριών. Η κοινωνία που ζούμε θέτει ταβάνι στην ανέλιξη των γυναικών της σε θέσεις ισχύος. Η κοινωνία που ζούμε δεν μπορεί να δεχτεί γυναίκες επιστήμονες ‘’πρώτης γραμμής’’.  Η κοινωνία που ζούμε δεν μπορεί να δεχτεί καλά καλά  κορίτσια που ξέρουν μαθηματικά.

Μ.Π.